Έχεις παρατηρήσει ποτέ πως όταν βλέπεις μπροστά σου ένα αγαπημένο φαγητό που έχεις πάααρα πολύ καιρό να φας, χάνεις εντελώς τον έλεγχο και τρως ΠΟΛΥ μεγάλες ποσότητες; 👀
Ε, λοιπόν, αυτό είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό, που δεν συμβαίνει μόνο με τα φαγητά που τρως μια στο τόσο, όπως τα μελομακάρονα, διάφορα παραδοσιακά φαγητά κλπ., αλλά και με όλα εκείνα τα τρόφιμα που αποφεύγεις επίτηδες στην καθημερινότητά σου.
Για σκέψου…
💭 Προσπαθείς να μείνεις μακριά από τη σοκολάτα, ωστόσο σου λείπει πολύ και όταν τη δεις, την τρως εν ριπή οφθαλμού
💭 Αποφεύγεις να βάζεις πατατάκια κλπ. στο σπίτι, όμως όταν τα βλέπεις, δεν προλαβαίνει κανείς να φάει.
💭 Δεν φτιάχνεις φαγητά όπως παστίτσιο κλπ., διότι φοβάσαι ότι δεν θα μπορέσεις να σταματήσεις να τρως – spoiler: όταν βρεθεί το παστίτσιο μπροστά σου, όντως θα το κάνεις.
Κοινός παρονομαστής;
Η στέρηση οδηγεί σε υπερκατανάλωση.
Ας αναλυτικά δούμε τι συμβαίνει εδωπέρα 👇

Ορισμοί
Καταρχάς, ας ξεμπερδέψουμε δυο ορισμούς, που πολύ συχνά μεταφέρονται με λάθος τρόπο.
Να ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, ότι στην πραγματικότητα «δίαιτα» σημαίνει όλα αυτά τα οποία τρώμε και πίνουμε σε μια μέρα, είτε αυτά είναι θρεπτικά, είτε όχι/ είτε έχουν σκοπό την απώλεια βάρους είτε όχι. Μια δίαιτα, συνεπώς, μπορεί να είναι άκρως στερητική ή απολύτως ισορροπημένη.
Απεναντίας, «διατροφή» δεν – ξαναλέω ΔΕΝ – σημαίνει γενικά να προσέχεις τι τρως και να έχεις μεγαλύτερη ευελιξία. Ο πραγματικός ορισμός της λέξης «διατροφή» περιλαμβάνει όλα τα συστατικά ενός τροφίμου και τον τρόπο που τα χρησιμοποιεί το σώμα μας.
Τώρα που ξεμπερδέψαμε αυτές τις 2 έννοιες, πάμε να συνεχίσουμε.
Ο αποχαιρετισμός
Μια πολύ γνωστή φράση που ίσως έχεις ακούσει ή πει είναι
“Τρώμε σήμερα, γιατί από αύριο δίαιτα.”
Πού είναι το πρόβλημα εδώ; 🤔
Όταν ξέρεις πως η δίαιτα η οποία πρόκειται να ακολουθήσεις θα είναι αυστηρή και στερητική, το σώμα σου αυτόματα μπαίνει στη διαδικασία «φάε τώρα που προλαβαίνεις» ή «φάε τώρα που μπορείς», είναι λογικό να θέλεις να απολαύσεις τις τελευταίες στιγμές (ή μάλλον μπουκιές) ελευθερίας.
😓 Δεν ξέρεις πότε θα ξαναδείς ψωμί.
😓 Δεν ξέρεις πότε θα ξαναδείς γλυκά.
😓 Δεν ξέρεις πότε θα ξαναδείς τηγανιτές πατάτες.
ΠΡΟΦΑΝΩΣ και θέλεις να φας όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποσότητα προκειμένου να απολαύσεις προκαταβολικά ό,τι ξέρεις πως θα στερηθείς.
Αυτή η «απειλή» είναι τόσο έντονη μέσα σου, που υπερκαταναλώνεις όλα όσα αναμένεται να απαγορευθούν, ακόμα και αν έχεις ήδη χορτάσει.
Τι καταφέρνεις λοιπόν με αυτή τη στέρηση;
Να προκαλέσεις ένα υπερφαγικό επεισόδιο, το οποίο τελικά σε κάνει να νιώθεις σωματική δυσφορία αλλά και σου ρίχνει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση. 😣

Ο αποχωρισμός
Όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια αυτού του αποχωρισμού από τα αγαπημένα σου φαγητά, τόσο πιο ποθητά γίνονται.
Όταν λείπεις για καιρό από το σπίτι σου, το φαγητό της μαμάς/ του μπαμπά/ της γιαγιάς γίνεται ΠΟΛΥ πιο νόστιμο από αυτό που ήταν κάποτε. Καταναλώνεις μεγάλες ποσότητες, ακόμα κι αν έχεις χορτάσει – και παίρνεις και κανένα ταπεράκι μαζί. 👀
Όταν στερείσαι τα μελομακάρονα για 11 μήνες, είναι αναμενόμενο να μην μπορείς να σταματήσεις να τα τρως τα Χριστούγεννα. Αντιθέτως, τα πασχαλινά αβγά δεν σου κάνουν τόση εντύπωση, αφού μπορείς να τα έχεις όποτε θελήσεις μέσα στη χρονιά: δεν σου λείπουν τόσο. Είναι απλώς βραστά αυγά. 💁♀️
Μπορείς να φανταστείς πώς θα ήταν να έλεγες «είναι απλώς μελομακάρονα»;
Ας το δούμε τώρα στο πλαίσιο της στέρησης που επιδιώκεις στα πλαίσια μιας αυστηρής δίαιτας.
Όσο πιο πολύ καιρό κάνεις να δεις μακαρόνια στο πιάτο σου, τόσο πιο πιθανό είναι να τα καταναλώσεις σαν να μην υπάρχει αύριο όταν τα βρεις. Ομοίως και με το παστίτσιο, τα γλυκά, τη σοκολάτα και τόοσα ακόμα τρόφιμα που στερείς από τον εαυτό σου.
Η στέρηση οδηγεί σε υπερκατανάλωση.
Αντικαταστάτες
Σίγουρα, το να φτιάχνεις σπιτικά γλυκά με light υλικά, άλλα γλυκαντικά αντί της ζάχαρης και να αντικαθιστάς λιγότερο θρεπτικά τρόφιμα με πιο υγιεινές εκδοχές τους, μπορεί να συμβάλει σε μια συνολικά πιο υγιεινή διατροφή.
Από την άλλη πλευρά, δεν μπορείς να αποφεύγεις για ΠΑΝΤΑ το αυθεντικό. Και το κέικ με ζάχαρη θα φας και τα μπισκότα με το αλεύρι αντί για τη βρώμη και την πίτσα απ’ έξω και τη βουτυρόκρεμα και όλα.
Δεν μπορείς να τα αποφεύγεις εντελώς. Δεν είναι ρεαλιστικό.
Όσο τα στερείσαι και σκέφτεσαι «όχι, δεν θα φάω κανονικό παγωτό, αλλά μόνο αυτό με τη στέβια» ε, κάποια στιγμή θα το αναζητήσεις. Κι αν δεν το αναζητήσεις, κάποια στιγμή πιθανότατα θα προκύψει.
Το θέμα είναι τι κάνεις τότε.
👉 Το καταναλώνεις κανονικά και είσαι ΟΚ με αυτό;
👉 Το υπερκαταναλώνεις, επειδή τόσο καιρό το στερούσουν;
👉 Το αρνείσαι εντελώς, υπό τον φόβο της ζάχαρης και των λιπαρών;
Προσωπικά, συστήνω στους πελάτες μου τόσο τις πιο «υγιεινές» παραλλαγές όσο και τις αυθεντικές ενός φαγητού ή γλυκού. Όχι μόνο τη μία, όχι μόνο την άλλη.
Προφανώς και θα προσέξουμε τις υπερβολές στο αλάτι, ζάχαρη, το λίπος, όχι όμως σε βάρος της καλής μας σχέσης με το φαγητό. Στόχος είναι να τρως θρεπτικά τις *περισσότερες* φορές, όχι *όλες* τις φορές.
Έχε λοιπόν τις πιο «υγιεινές» εναλλακτικές για τις περισσότερες φορές και μάθε να εξασκείς τον αυτοέλεγχο όταν τρως τις «λιγότερο θρεπτικές» όταν προκύπτουν εδώ κι εκεί, καθώς αν τις στερηθείς εντελώς, τότε μόνο το ανάποδο αποτέλεσμα θα έχεις.

Η αγανάκτηση
Ένα πολύ συχνό φαινόμενο σε ανθρώπους που περιορίζονται όσον αφορά την ποικιλία στο φαγητό είναι να πουν «Κουράστηκα πια! Μια φορά θα ξεφύγω κι εγώ! Δεν πειράζει!».
Αυτό το βλέπουμε όχι μόνο σε ανθρώπους που προσπαθούν π.χ. να χάσουν βάρος, αλλά και σε άτομα με ασθένειες που απαιτούν να περιορίσουν τη διατροφή τους, όπως τα άτομα με κοιλιοκάκη, νεφροπάθειες ή και δυσανεξίες. Είναι διατεθειμένα να νιώσουν τη δυσφορία που θα τους προκαλέσει το τρόφιμο από το οποίο απέχουν, μπροστά στη στέρηση που ζουν τόσο καιρό.
Έτσι και όταν στερείσαι κάποιο τρόφιμο χωρίς να υπάρχει ιατρικός λόγος. Κάποια στιγμή κουράζεσαι και λες «δεν αντέχω άλλο αυτήν την καταπίεση, θέλω να φάω και θέλω να φάω πολύ».
Αγανακτάς.
Η στέρηση οδηγεί σε υπερκατανάλωση.Και τι να κάνω λοιπόν;
Να τρώω συνέχεια γλυκά και πατατάκια; 🤔
Όχι. Κανείς δεν το είπε αυτό.
Αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να μάθεις να τρως από όλα τα φαγητά και τα γλυκά.
✅ Να μπορείς να βάζεις μέτρο στην ποσότητα που θα φας.
✅ Να απολαμβάνεις χωρίς ενοχές.
✅ Να επιλέγεις αυτό που θέλεις κάθε φορά και ξέρεις ότι θα καλύψει την οποιαδήποτε ανάγκη έχεις εκείνη τη στιγμή.
✅ Να υποστηρίξεις τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική σου υγεία.
✅ Να νιώθεις αυτοπεποίθηση και σιγουριά για τις επιλογές σου.
Όχι, δεν θα τρως συνέχεια πατατάκια.
Όχι, δεν θα τα στερείσαι εντελώς.
Θα ξέρεις, όμως, ότι αν βρεθούν μπροστά σου έχεις την ελευθερία να φας την ποσότητα που θα σε ικανοποιήσει, χωρίς να τα υπερκαταναλώσεις.
Με λίγα λόγια… θα τρως ισορροπημένα!
Συμπέρασμα
Η στέρηση οδηγεί στην υπερκατανάλωση, καθώς το συγκεκριμένο τρόφιμο αναμένεται να απαγορευτεί, έχει ήδη απαγορευτεί για καιρό ή έχει αντικατασταθεί από κάτι παρεμφερές, όμως όχι ίδιο. Είναι ανθρώπινο κάποια στιγμή να αγανακτήσεις και να θέλεις να τα τινάξεις όλα στον αέρα για να απολαύσεις ό,τι σου έχει λείψει τόσο καιρό!
Προσθέστε σχόλιο