Πώς η διατροφή σου επηρεάζει την υγεία των δοντιών σου

Πάγος

Αν και ο πάγος ουσιαστικά πρόκειται για νερό και δεν περιέχει ζάχαρη ή πρόσθετα, το μάσημα σκληρών ουσιών μπορεί να καταστήσει τα δόντια σας ευάλωτα και να βλάψει το σμάλτο. Για αυτό, προτιμήστε το νερό στην υγρή του μορφή [1].

Όξινα τρόφιμα και ποτά

Η συχνή κατανάλωση όξινων τροφίμων μπορεί να προκαλέσει διάβρωση του σμάλτου, καθιστώντας τα δόντια πιο ευαίσθητα στην τερηδόνα με την πάροδο του χρόνου. Παρόλο που πολλοί πίνουν πιο ευχάριστα το νερό τους στύβοντας μέσα λεμόνι ή λάιμ, αυτή η επιλογή δεν είναι η προτιμότερη όσον αφορά τη στοματική υγεία. Επίσης, τα εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους μπορούν να ερεθίσουν πιθανές πληγές μέσα στο στόμα [1].

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη οδηγία για το ποια οξύτητα θα πρέπει να αποφεύγουμε. Για παράδειγμα, ένα όξινο τρόφιμο είναι και το γιαούρτι, το οποίο όμως τελικά μας προστατεύει από τη διάβρωση των δοντιών λόγω του ασβεστίου που περιέχει! [2]

Ροφήματα

Στη φυσική τους μορφή, ο καφές και το τσάι μπορεί να αποτελούν υγιεινές επιλογές ροφημάτων, ωστόσο πολλοί τα προτιμούν αφού τους προσθέσουν ζάχαρη, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για τερηδόνα αλλά και αυξάνοντας την ημερήσια πρόσληψη σακχάρων.

Ο καφές και το τσάι με καφεΐνη μπορούν επίσης να στεγνώσουν το στόμα και να λεκιάσουν τα δόντια. Εάν τα καταναλώνεις, φρόντισε να πίνεις άφθονο νερό και προσπάθησε να ελαχιστοποιήσεις τα πρόσθετα σάκχαρα [1].

Αποξηραμένα φρούτα

Τα αποξηραμένα φρούτα είναι η επιλογή πολλών, όταν θέλουν να καταναλώσουν ένα υγιεινό σνακ.

Ωστόσο, πολλά αποξηραμένα φρούτα είναι κολλώδη, με αποτέλεσμα να παραμένουν στα δόντια για περισσότερο χρόνο σε σχέση με άλλα τρόφιμα και έτσι βλάπτουν τα δόντια.

Εάν τρως συχνά αποξηραμένα φρούτα ή μείγμα αυτών με ξηρούς καρπούς (trail mix), φρόντισε έπειτα να ξεπλύνεις το στόμα με νερό, να βουρτσίσεις προσεκτικά με νερό και να κάνεις οδοντικό νήμα [1].

Τραγανά σνακ

Σνακ όπως τα πατατάκια περιέχουν άμυλο, το οποίο τείνει να παγιδεύεται στα δόντια. Άρα αφού τα καταναλώσεις, πρόσεξε λίγο παραπάνω όταν κάνεις οδοντικό νήμα και σιγουρέψου ότι αφαίρεσες όλα τα παγιδευμένα υπολείμματα τροφής, καθώς αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε συσσώρευση πλάκας στα δόντια [1].

Αναψυκτικά

Ο Αμερικανικός Οδοντιατρικός Σύλλογος [1] τονίζει πως «τα περισσότερα ανθρακούχα αναψυκτικά, συμπεριλαμβανομένης της σόδας διαίτης, είναι όξινα και ως εκ τούτου, κακά για τα δόντια».

Και μην ξεχνάς τα αναψυκτικά τύπου κόλα, που λόγω της καφεΐνης που περιέχουν, μπορούν να στεγνώσουν το στόμα, γεγονός που όπως είπαμε και πιο πάνω επιβαρύνει την υγεία των δοντιών!

Προτίμησε, λοιπόν, να πίνεις ένα ποτήρι νερό μαζί με το αναψυκτικό σας, αν τελικά το επιλέξεις.

Αντίστοιχη προσοχή απαιτούν και τα αθλητικά και ενεργειακά ποτά, που αν και φαινομενικά υγιεινά, περιέχουν μεγάλες ποσότητες σακχάρων. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικη΄ς  (American Academy of Pediatrics), υπογραμμίζει πως η κατανάλωση αθλητικών και ενεργειακών ποτών από παιδιά έχει συσχετιστεί με προβλήματα υγείας, παχυσαρκία και κακή οδοντική υγεία και συστήνει να προτιμάται το νερό ως κύρια πηγή ενυδάτωσης για τα παιδιά και τους εφήβους [3].

Επομένως, πριν το αγοράσεις, έλεγξε την ετικέτα του ποτού ώστε να βεβαιωθείς ότι είναι χαμηλό σε ζάχαρη ή προτίμησε να πιείς νερό!

Αλκοόλ

Το αλκοόλ μπορεί να έχει διάφορες επιπτώσεις στην στοματική υγεία.

Καταρχάς, με την πάροδο του χρόνου προκαλεί αφυδάτωση και ξηροστομία, ειδικά σε άτομα που πίνουν υπερβολικά, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε τερηδόνα και άλλες λοιμώξεις του στόματος, όπως ουλίτιδα.

Επιπλέον, η πολύ μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στόματος [1].

Σάκχαρα και στοματική υγεία

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) [4], «τα ελεύθερα σάκχαρα είναι ο βασικός διατροφικός παράγοντας για την ανάπτυξη της οδοντικής τερηδόνας, επειδή η οδοντική τερηδόνα δεν συμβαίνει ελλείψει διαιτητικών σακχάρων. Η οδοντική τερηδόνα αναπτύσσεται όταν τα βακτήρια στο στόμα μετατρέπουν τα σάκχαρα σε οξύ, το οποίο ύστερα επιτίθενται στον σμάλτο και στην οδοντίνη των δοντιών». Στη σοβαρή της μορφή η τερηδόνα «προκαλεί συχνά πόνο και λοίμωξη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εξόρυξη δοντιών».

Ο ΠΟΥ [4] συστήνει να περιορίσουμε τα ελεύθερα σάκχαρα σε λιγότερο από 10% της ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας – και ιδανικά σε λιγότερο από 5% – ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τον κινδύνου ανάπτυξης τερηδόνας σε όλα τα στάδια της ζωής.

Κύριες πηγές ελεύθερων σακχάρων αποτελούν: