Πώς η διατροφή σου επηρεάζει την υγεία των δοντιών σου

Τα δόντια μας είναι ένα μέρος του σώματός μας του οποίου την υγεία συχνά ο κόσμος δυστυχώς δεν παίρνει τόσο σοβαρά…

Με τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο και καλή στοματική υγιεινή καθημερινά μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα υπέροχο χαμόγελο και δυνατά δόντια! 😁

Ήξερες ότι στην οδοντική υγεία συμμετέχει και η διατροφή; 

Σε αυτό το άρθρο θα βρεις ποια τρόφιμα μπορούν να βλάψουν την υγεία των δοντιών μας και ποια μπορούν να την ωφελήσουν!

Συνέχισε να διαβάζεις! 👇

Τι βλάπτει την υγεία των δοντιών;

Πάγος

Αν και ο πάγος ουσιαστικά πρόκειται για νερό και δεν περιέχει ζάχαρη ή πρόσθετα, το μάσημα σκληρών ουσιών μπορεί να καταστήσει τα δόντια σας ευάλωτα και να βλάψει το σμάλτο. Για αυτό, προτιμήστε το νερό στην υγρή του μορφή [1].

 

Όξινα τρόφιμα και ποτά

Η συχνή κατανάλωση όξινων τροφίμων μπορεί να προκαλέσει διάβρωση του σμάλτου, καθιστώντας τα δόντια πιο ευαίσθητα στην τερηδόνα με την πάροδο του χρόνου. Παρόλο που πολλοί πίνουν πιο ευχάριστα το νερό τους στύβοντας μέσα λεμόνι ή λάιμ, αυτή η επιλογή δεν είναι η προτιμότερη όσον αφορά τη στοματική υγεία. Επίσης, τα εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους μπορούν να ερεθίσουν πιθανές πληγές μέσα στο στόμα [1].

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη οδηγία για το ποια οξύτητα θα πρέπει να αποφεύγουμε. Για παράδειγμα, ένα όξινο τρόφιμο είναι και το γιαούρτι, το οποίο όμως τελικά μας προστατεύει από τη διάβρωση των δοντιών λόγω του ασβεστίου που περιέχει! [2]

 

Ροφήματα


Στη φυσική τους μορφή, ο καφές και το τσάι μπορεί να αποτελούν υγιεινές επιλογές ροφημάτων, ωστόσο πολλοί τα προτιμούν αφού τους προσθέσουν ζάχαρη, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για τερηδόνα αλλά και αυξάνοντας την ημερήσια πρόσληψη σακχάρων.

Ο καφές και το τσάι με καφεΐνη μπορούν επίσης να στεγνώσουν το στόμα και να λεκιάσουν τα δόντια. Εάν τα καταναλώνεις, φρόντισε να πίνεις άφθονο νερό και προσπάθησε να ελαχιστοποιήσεις τα πρόσθετα σάκχαρα [1].

Αποξηραμένα φρούτα


Τα αποξηραμένα φρούτα είναι η επιλογή πολλών, όταν θέλουν να καταναλώσουν ένα υγιεινό σνακ.

Ωστόσο, πολλά αποξηραμένα φρούτα είναι κολλώδη, με αποτέλεσμα να παραμένουν στα δόντια για περισσότερο χρόνο σε σχέση με άλλα τρόφιμα και έτσι βλάπτουν τα δόντια.

Εάν τρως συχνά αποξηραμένα φρούτα ή μείγμα αυτών με ξηρούς καρπούς (trail mix), φρόντισε έπειτα να ξεπλύνεις το στόμα με νερό, να βουρτσίσεις προσεκτικά με νερό και να κάνεις οδοντικό νήμα [1].

 

Τραγανά σνακ


Σνακ όπως τα πατατάκια περιέχουν άμυλο, το οποίο τείνει να παγιδεύεται στα δόντια. Άρα αφού τα καταναλώσεις, πρόσεξε λίγο παραπάνω όταν κάνεις οδοντικό νήμα και σιγουρέψου ότι αφαίρεσες όλα τα παγιδευμένα υπολείμματα τροφής, καθώς αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε συσσώρευση πλάκας στα δόντια [1].

 

Αναψυκτικά


Ο Αμερικανικός Οδοντιατρικός Σύλλογος [1] τονίζει πως «τα περισσότερα ανθρακούχα αναψυκτικά, συμπεριλαμβανομένης της σόδας διαίτης, είναι όξινα και ως εκ τούτου, κακά για τα δόντια».

Και μην ξεχνάς τα αναψυκτικά τύπου κόλα, που λόγω της καφεΐνης που περιέχουν, μπορούν να στεγνώσουν το στόμα, γεγονός που όπως είπαμε και πιο πάνω επιβαρύνει την υγεία των δοντιών!

Προτίμησε, λοιπόν, να πίνεις ένα ποτήρι νερό μαζί με το αναψυκτικό σας, αν τελικά το επιλέξεις.

Αντίστοιχη προσοχή απαιτούν και τα αθλητικά και ενεργειακά ποτά, που αν και φαινομενικά υγιεινά, περιέχουν μεγάλες ποσότητες σακχάρων. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικη΄ς  (American Academy of Pediatrics), υπογραμμίζει πως η κατανάλωση αθλητικών και ενεργειακών ποτών από παιδιά έχει συσχετιστεί με προβλήματα υγείας, παχυσαρκία και κακή οδοντική υγεία και συστήνει να προτιμάται το νερό ως κύρια πηγή ενυδάτωσης για τα παιδιά και τους εφήβους [3].

Επομένως, πριν το αγοράσεις, έλεγξε την ετικέτα του ποτού ώστε να βεβαιωθείς ότι είναι χαμηλό σε ζάχαρη ή προτίμησε να πιείς νερό!

 

Αλκοόλ


Το αλκοόλ μπορεί να έχει διάφορες επιπτώσεις στην στοματική υγεία.

Καταρχάς, με την πάροδο του χρόνου προκαλεί αφυδάτωση και ξηροστομία, ειδικά σε άτομα που πίνουν υπερβολικά, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε τερηδόνα και άλλες λοιμώξεις του στόματος, όπως ουλίτιδα.

Επιπλέον, η πολύ μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στόματος [1].

 

Σάκχαρα και στοματική υγεία


Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) [4], «τα ελεύθερα σάκχαρα είναι ο βασικός διατροφικός παράγοντας για την ανάπτυξη της οδοντικής τερηδόνας, επειδή η οδοντική τερηδόνα δεν συμβαίνει ελλείψει διαιτητικών σακχάρων. Η οδοντική τερηδόνα αναπτύσσεται όταν τα βακτήρια στο στόμα μετατρέπουν τα σάκχαρα σε οξύ, το οποίο ύστερα επιτίθενται στον σμάλτο και στην οδοντίνη των δοντιών». Στη σοβαρή της μορφή η τερηδόνα «προκαλεί συχνά πόνο και λοίμωξη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εξόρυξη δοντιών».

Ο ΠΟΥ [4] συστήνει να περιορίσουμε τα ελεύθερα σάκχαρα σε λιγότερο από 10% της ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας – και ιδανικά σε λιγότερο από 5% – ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τον κινδύνου ανάπτυξης τερηδόνας σε όλα τα στάδια της ζωής.

Κύριες πηγές ελεύθερων σακχάρων αποτελούν:

Σε αντίθεση με τα φρέσκα φρούτα που καταναλώνονται ολόκληρα μαζί με τις φυτικές τους ίνες, οι χυμοί φρούτων 🧃 περιέχουν κυρίως ελεύθερα σάκχαρα. Όσο μασάμε ένα φρέσκο φρούτο, διεγείρεται η παραγωγή σάλιου, το οποίο προστατεύει τα δόντια – κάτι που δεν συμβαίνει όταν πίνουμε χυμό!

➡ Ποια σάκχαρα είναι τα πιο επικίνδυνα;

Σύμφωνα με τoν Αμερικανικό Οδοντιατρικό Σύλλογο, η σακχαρόζη και τα συστατικά της (γλυκόζη και φρουκτόζη), είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν τερηδόνα σε σχέση με το άμυλο και τη λακτόζη. [5]

Φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής

Ορισμένα φάρμακα 💊 (π.χ. αντι-υπερτασικά, αντικαταθλιπτικά) μειώνουν την παραγωγή σάλιου, το οποίο προστατεύει τα δόντια μας από τη διάβρωση.

Μερικά φάρμακα (π.χ. σκευάσματα που περιέχουν ακετυλοσαλικυλικό οξύ) και συμπληρώματα διατροφής (π.χ. βιταμίνη C) που λαμβάνονται ως μασώμενα δισκία ή αναβράζοντα είναι πιθανώς διαβρωτικά για τα δόντια. [2]

Συζήτησε αυτά τα θέματα με τον ιατρό και τον οδοντίατρό σου!

Καταστάσεις υγείας

Στη διάβρωση των δοντιών μπορούν να συμβάλλουν και διάφορα νοσήματα που μειώνουν την παραγωγή σάλιου, όπως είναι το σύνδρομο Sjögren.

Επίσης, τα δόντια μπορούν να διαβρωθούν από τα οξέα του στομάχου, αν υπάρχουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα  γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση και εμετός, που περιέχουν μεγάλη ποσότητα οξέων.

👉 Αυτό σημαίνει ότι ο περιστασιακός εμετός λόγω κάποιων πρόσκαιρων διαταραχών του στομάχου ή εξαιτίας της πρωινής αδιαθεσίας κατά την εγκυμοσύνη δεν θεωρείται αιτία ανησυχίας για τη διάβρωση των δοντιών. Φυσικά συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την υγεία των δοντιών μας στον οδοντίατρο!

 

Πώς μπορούμε να φροντίσουμε τα δόντια μας μέσω της διατροφής;

Νερό, νερό, νερό!

Το νερό είναι η προτιμότερη πηγή υγρών για την ενυδάτωσή μας!

Όπως είπαμε και παραπάνω, είναι καλό να μειώσουμε την κατανάλωση καφεϊνούχων και σακχαρούχων ροφημάτων και να τα αντικαταστήσουμε με νερό.

 

Φρούτα, λαχανικά και ξηροί καρποί


Τα φρούτα και τα λαχανικά, εκτός από βιταμίνες και αντιοξειδωτικά, περιέχουν και φυτικές ίνες και νερό. Αυτά εξισορροπούν τα σάκχαρα που περιέχουν τα φρούτα και τα λαχανικά και βοηθούν στον καθαρισμό των δοντιών.

Ακόμη, με το μάσημα που απαιτούν τα φρούτα, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί διεγείρεται η παραγωγή σάλιου, που απομακρύνει τα οξέα και τα σωματίδια των τροφίμων από τα δόντια [6].

 

Γάλα και γαλακτοκομικά


Το γάλα και τα γαλακτοκομικά αποτελούν πολύ καλές πηγές πρωτεϊνών και είναι πλούσια σε ασβέστιο, το οποίο συμβάλλει στην καλή υγεία των δοντιών.

Προσοχή! Τα επιδόρπια γιαουρτιού συχνά περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα και για αυτό προτιμάμε το απλό γιαούρτι! 

 

Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες


Όπως προτείνει και ο Αμερικανικός Οδοντιατρικός Σύλλογος [6], το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, το γάλα και τα αυγά δεν είναι μόνο πολύ καλές πηγές πρωτεϊνών αλλά είναι και πλούσια σε φώσφορο, συμβάλλοντας έτσι στην καλή υγεία των δοντιών!

 

Βιταμίνη D και ασβέστιο


Η βιταμίνη D συμμετέχει στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου και του φωσφόρου, που συμβάλλουν στην υγεία των δοντιών. 

Από την πλευρά του, το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τον σχηματισμό και τη διατήρηση της καλής υγείας των δοντιών. [5] Το προσλαμβάνουμε κυρίως από τα γαλακτοκομικά αλλά και από μικρά ψάρια που τρώγονται με το κόκκαλο, όσπρια, αγκινάρες, αμύγδαλα, μπάμιες και ακτινίδιο. [7]

Συμπέρασμα
Όσον αφορά τη διατροφή, ακολουθώντας μια ισορροπημένη δίαιτα και περιορίζοντας την πρόσληψη ελεύθερων σακχάρων, όξινων τροφίμων, καφεΐνης και υπερβολικού αλκοόλ, μπορείς να μειώσεις την πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων των δοντιών.
Σε κάθε περίπτωση, δώσε προσοχή στην καθημερινή υγιεινή των δοντιών σου και φρόντισε να επισκέπτεσαι τον οδοντίατρό σου όσο συχνά απαιτείται!

Βιβλιογραφία

https://www.ada.org/en/member-center/oral-health-topics/nutrition-and-oral-health

[1] American Dental Association, “Top 9 Foods That Damage Your Teeth – American Dental Association.” https://www.mouthhealthy.org/en/nutrition/food-tips/9-foods-that-damage-your-teeth (accessed Mar. 19, 2021).

[2] T. S. Carvalho et al., “Consensus report of the European Federation of Conservative Dentistry: erosive tooth wear—diagnosis and management,” Clin. Oral Investig. 2015 197, vol. 19, no. 7, pp. 1557–1561, Jul. 2015, doi: 10.1007/S00784-015-1511-7.

[3] F. C. on N. and the C. on S. Medicine and Pediatrics, “Sports Drinks and Energy Drinks for Children and Adolescents: Are They Appropriate?,” Pediatrics, vol. 127, no. 6, pp. 1182 LP – 1189, Jun. 2011, doi: 10.1542/peds.2011-0965.

[4] WHO, “Sugars and dental caries.” https://www.who.int/publications/i/item/WHO-NMH-NHD-17.12 (accessed Mar. 19, 2021).

[5] American Dental Association, “Nutrition and Oral Health,” 2019. https://www.ada.org/en/member-center/oral-health-topics/nutrition-and-oral-health (accessed Aug. 18, 2021).

[6] American Dental Association, “Best Foods for Your Dental Health – American Dental Association.” https://www.mouthhealthy.org/en/nutrition/good-foods-slideshow (accessed Mar. 19, 2021).

[7] Ινστιτούτο Προληπτικής Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis, Εθνικός Διατροφικός Οδηγός Για Ενήλικες. 2014.

Tags: No tags

Προσθέστε σχόλιο

Your email address will not be published. Required fields are marked *