“Θα φάω όλο το ταψί”: Γιατί χάνεις τον έλεγχο μπροστά σε ορισμένα φαγητά
«Δεν φτιάχνω παστίτσιο, επειδή δεν μπορώ να σταματήσω στο ένα κομμάτι»
«Αν δω μπροστά μου γαλακτομπούρεκο, θα φάω όλο το ταψί!»
«Κάθε Χριστούγεννα δίνω πόνο σε μελομακάρονα και κουραμπιέδες»
«Τρώω απευθείας από το ταψί»
«Όσο κι αν βάλω στο πιάτο μου, πάντα γυρνάω στο ταψί για λίγο ακόμα»
Πόσες φορές έχεις πει κάποιο από αυτά (ή κάτι αντίστοιχο); 👀
Να νιώθεις ότι δεν μπορείς να βάλεις μέτρο.
Να χάνεις τον έλεγχο και τρως μέχρι σκασμού.
Να ξέρεις εκ των προτέρων πωςαυτό το φαγητό είναι καταδικασμένο να εξαφανιστεί μέσα σε λίγες ώρες.
Να τριγυρίζει συνέχεια στο μυαλό σου.
Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι.
Όσα φρούτα, λαχανικά και όσπρια κι αν τρως, όσο καλά κι αν ενυδατώνεσαι μέσα στη μέρα, όσο κι αν οργανώνεις από την προηγούμενη μέρα τα γεύματα και τα σνακ σου, όσο κι αν έχεις ένα ιδανικό βάρος, αν χάνεις τον έλεγχο μπροστά από ορισμένα φαγητά και γλυκά, τότε η διατροφή σου ΔΕΝ είναι ισορροπημένη.
Παράλληλα, η διατροφή σου ΔΕΝ είναι ισορροπημένη αν:
😳 Έχεις άγχος για τις θερμίδες
😳 Αισθάνεσαι τύψεις αν τρως πάνω από μία φορά την εβδομάδα απέξω
😳 Αποφεύγεις τα γλυκά γιατί φοβάσαι ότι θα καταστρέψεις τη διατροφή σου
😳 Τρως υγιεινά τις καθημερινές ώστε να κάνεις cheat meals το Σαββατοκύριακο
😳 Δεν τρως ενσυνείδητα
Δεξιότητες όπως
🌿 Να ακούς, να αναγνωρίζεις και να ανταποκρίνεσαι στα σημάδια πείνας και κορεσμού
🌿 Να μπορείς να βάζεις άνετα όριο στην ποσότητα που τρως
🌿 Να επιλέγεις με αυτοπεποίθηση τα τρόφιμα που σου προσφέρουν ενέργεια, θρέψη και απόλαυση
🌿 Να ενσωματώνεις στη διατροφή σου ΚΑΙ τα λιγότερο θρεπτικά τρόφιμα (π.χ. γλυκά) – χωρίς δεύτερες σκέψεις
🌿 Να έχεις μια συνολικά καλή σχέση με το φαγητό, χωρίς να νιώθεις ότι βρίσκεσαι διαρκώς σε πόλεμο μαζί του
… αποτελούν τα θεμέλια μιας ισορροπημένης διατροφής!
Με λίγα λόγια, όσο υγιεινά κι αν τρως, αν εν τω μεταξύ δεν μπορείς να συγκρατηθείς όταν στο σπίτι υπάρχει παστίτσιο, η διατροφή σου ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ.
Γιατί όμως χάνεις τον έλεγχο; Τι είναι αυτό που σε οδηγεί εκεί;
Συνέχισε να διαβάζεις. 👇
1. Αποφεύγεις τα αγαπημένα σου φαγητά
Πολλοί πιστεύουν πως αν «κόψουν» ένα τρόφιμο, τότε έχουν απαλλαχθεί οριστικά από αυτό. Το πρόβλημά τους λύθηκε.
Κι όμως.
Η στέρηση οδηγεί σε υπερκατανάλωση.
Ξαναδιάβασε το και πες το από μέσα σου (ή και φωναχτά!)
Η στέρηση οδηγεί σε υπερκατανάλωση.
Θα σου δώσω ένα παράδειγμα που χρησιμοποιώ συχνά.
Σκέψου τα Χριστούγεννα. Πιθανότατα δυσκολεύεσαι να μείνεις μακριά από τα μελομακάρονα όταν υπάρχουν στο σπίτι και αν ξεκινήσεις να τα τρως, αισθάνεσαι ότι έχασες το παιχνίδι της αυτοσυγκράτησης και του μέτρου.
Σκέψου τώρα το Πάσχα και τα κόκκινα αβγά. Πόση εντύπωση σου κάνουν; Δεν είναι τόσο συχνό να μην μπορεί κάποιος να βάλει ένα μέτρο στα αυγά που θα φάει το Πάσχα. Γιατί; Επειδή τα κόκκινα αβγά είναι.. απλά βραστά αυγά, τα οποία μπορείς να έχεις οποτεδήποτε θελήσεις μέσα στη χρονιά.
Έτσι και με τα φαγητά τα οποία στερείσαι. Ξέρεις… τα γλυκά, το παστίτσιο και τόσα ακόμα. Εφόσον δεν υπάρχουν αρκετά συχνά στη διατροφή σου, λυσσάς για αυτά όταν τα δεις. Και είναι φυσιολογικό!
Εδώ είναι που χρειάζεται να ενσωματώσεις τα τρόφιμα τα οποία στερείσαι μέσα στην καθημερινότητά σου. Με αυτόν τον τρόπο θα συνειδητοποιήσεις ότι αποτελούν «ακόμα ένα τρόφιμο» που έχεις διαθέσιμο και με πλήρη άδεια να καταναλώσεις όποτε θελήσεις. Δεν είναι και κάτι τόσο σπουδαίο τελικά!
Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει να τρως ΜΟΝΟ τα λιγότερο θρεπτικά τρόφιμα, αλλά να εντάσσεις ΚΑΙ αυτά στην καθημερινή σου διατροφή, έχοντας τις δεξιότητες και τη σιγουριά ότι μπορείς να ελέγξεις την ποσότητα που θα καταναλώσεις.
2. Τρως βιαστικά
Ένας πολύ συχνός λόγος για τον οποίο μπορεί να χάνεις τον έλεγχο όταν τρως είναι ότι τρως βιαστικά.
Κάθεσαι και σηκώνεσαι από το τραπέζι μέσα σε 5 λεπτά. Δεν έχεις καταλάβει καν τι έφαγες. Δεν έχεις συνειδητοποιήσει αν σου άρεσε ή όχι. Δεν μπορείς να ανακαλέσεις αν ήταν κρύο, χλιαρό ή ζεστό. Παρατήρησε το αυτό. Το κάνεις κι εσύ;
Το να ξεκινήσεις να τρως από ένα μπολ παγωτό και να το καταβροχθίζεις σαν κάποιος να θέλει να στο κλέψει, είναι τελείως διαφορετικό με το να τρως το παγωτό σου πιο αργά και συνειδητά. Στην πρώτη περίπτωση είναι λογικό να χάσεις τον έλεγχο, ενώ στη δεύτερη περίπτωση θα μπορέσεις να κατανοήσεις πότε έχεις ικανοποιηθεί και έχει έρθει η ώρα να σταματήσεις.
Το σώμα σου ξέρει τι να κάνει. Αρκεί να του δώσεις τα κατάλληλα ερεθίσματα, να συντονιστείς με αυτό και να ανταποκριθείς σε ό,τι έχει να σου πει. Τότε είναι που θα έρθει η στιγμή όπου θα έχεις τον έλεγχο στο φαγητό. 😎
3. "Δεν βαριέσαι, ξέχνα τις τύψεις"
Αν αισθάνεσαι τύψεις αφού φας κάποιο λιγότερο θρεπτικό τρόφιμο – πόσο μάλλον αν χάνεις τον έλεγχο όταν το καταναλώνεις – δώσε προσοχή!
Θα συνεχίσω το παράδειγμα με το παστίτσιο.
Έστω ότι έχεις τύψεις κάθε φορά που τρως παστίτσιο και σκέφτεσαι «η διατροφή μου καταστράφηκε».
Δεν θα το αντέξεις για πολύ αυτό, πίστεψέ με.
Δεν θα αντέξεις να αισθάνεσαι έτσι κάθε φορά που το καταναλώνεις. Θα θέλεις να απαλλαχθείς από τις ενοχές, από τη θλίψη. Να απελευθερωθείς.
Κάποια στιγμή θα ξεσπάσεις και θα πεις “Δεν βαριέσαι, ξέχνα τις τύψεις. ΦΑΕ.» και θα το υπερκαταναλώσεις.
Άρα, αυτό στο οποίο πρέπει να δουλέψεις εδώ, δεν είναι η αυτοσυγκράτηση. Το σημείο στο οποίο χρειάζεται να εργαστείς επιδραστικά, είναι οι τύψεις γύρω από το φαγητό.
Αυτή είναι η αιτία που σε οδηγεί τελικά στην απώλεια ελέγχου.
4. Το φαινόμενο του Μυστικού Δείπνου
Το κοινό που έχουν οι αυστηρές δίαιτες είναι το να σου στερούν διάφορα τρόφιμα. Είτε είναι το ψωμί είτε τα γλυκά είτε οτιδήποτε άλλο. Και μαζί τους έρχεται η νοοτροπία “από Δευτέρα δίαιτα”.
Πού σε οδηγεί αυτό; Στο φαινόμενο του Μυστικού Δείπνου.
Αυτό σημαίνει πως προσπαθείς να προλάβεις να απολαύσεις κάθε αγαπημένο σου φαγητό, διότι φοβάσαι πως είναι η τελευταία φορά που θα το αντικρίσεις για αρκετό καιρό. Θα το φας για να ευχαριστηθείς και έπειτα θα ξεκινήσει το μαρτύριό σου: η θυσία σου, προκειμένου να φτάσεις στο βάρος των ονείρων σου.
Ωστόσο, όλη αυτή η διαδικασία είναι τουλάχιστον ψυχοφθόρα. Είναι πράγματι κουραστικό να σκέφτεσαι «φάε, γιατί δεν ξέρεις πότε θα το ξαναβρείς» ή «φάε, γιατί άντε να ξαναβρείς την ευκαιρία».
Προφανώς σε τέτοιες περιπτώσεις πιθανότατα δεν θα φας μέχρι να χορτάσεις και να το ευχαριστηθείς, αλλά μέχρι να νιώσεις δυσφορία. Μέχρι να σκάσεις. 😩
Το ίδιο συμβαίνει και όταν βρίσκεσαι μπροστά από έναν μπουφέ, σε ένα ξενοδοχείο ή σε έναν γάμο. Τόσες επιλογές που ποιος ξέρει πότε θα ξαναέχεις την ευκαιρία να δεις. Γεμίζεις ένα πιάτο (ή και 2), τρως και έπειτα πηγαίνεις για δεύτερο γύρο – κάτι που ίσως δεν θα έκανες στο σπίτι σου. Αυτό πάλι οφείλεται στη νοοτροπία «φάε τώρα που το βρήκες», στην οποία ουσιαστικά βασίζεται και το φαινόμενο του Μυστικού Δείπνου.
Σε μια *πραγματικά* ισορροπημένη διατροφή, δεν υφίσταται αυτή η νοοτροπία. Μπορείς να καταναλώνεις κάθε τρόφιμο μέσα στην καθημερινότητά σου. Δεν στερείσαι τίποτα. Ξέρεις ότι θα έχεις την ευκαιρία για επόμενα γεύματα – δεν είναι αυτό το τελευταίο σου! Ξέρεις επίσης, ότι αυτό το φαγητό θα έχεις ξανά την ευκαιρία να το φας.
Συνεπώς, η διαδικασία του “ξεκινάω δίαιτα” σε οδηγεί στο φαινόμενο του Μυστικού Δείπνου, με αποτέλεσμα να χάνεις τον έλεγχο μπροστά σε αγαπημένα σου φαγητά που φοβάσαι ότι θα χάσεις.
5. Δεν έχεις συνδεθεί με τον κορεσμό σου
Έχω χορτάσει; Πόσο πολύ;
Πότε ήταν η τελευταία φορά που το αναρωτήθηκες αυτό πριν ή μετά από ένα γεύμα σου; 🤔
Αν δεν έχεις συνδεθεί με αυτήν την αίσθηση, είναι αναμενόμενο να μην μπορείς να την ακούσεις και άρα να ανταποκριθείς σε αυτή.
Για παράδειγμα, αν δεν γνωρίζεις πότε έχεις χορτάσει άνετα και έχεις ικανοποιηθεί από το παστίτσιο, πώς να ξέρεις ότι πρέπει να τιμήσεις αυτό το αίσθημα και να πάρεις την απόφαση ότι έχει έρθει η ώρα να σταματήσεις να τρως;
Πώς μπορείς να σταματήσεις να τσιμπολογάς παξιμάδια, τυρί και ξηρούς καρπούς όταν είσαι σπίτι το βράδυ;
Πώς μπορείς να περιοριστείς στο ένα κομμάτι απ’ το γλυκό που έχει περισσέψει στο ψυγείο;
Εεε; 👀
Όταν οι πελάτες μου μαθαίνουν να ακούν και να ανταποκρίνονται στον κορεσμό τους, λένε «τελικά δεν χρειαζόμουν τόσο μεγάλη μερίδα όσο αυτή που έβαλα» ή «με κέρασαν ένα κομμάτι τούρτα, αλλά έφαγα το μισό, επειδή ήμουν εντάξει σε εκείνο το σημείο».
Μπορείς να φανταστείς πώς θα ήταν αν μπορούσες να το πεις κι εσύ αυτό;
Αυτή είναι η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ.
Προσθέστε σχόλιο