Μπορώ να κάνω αποτοξίνωση σε μια ισορροπημένη διατροφή;
Αποτοξίνωση για μείωση λίπους
10-ήμερο detox για την κυτταρίτιδα
3-ήμερο detox για να επανέλθεις μετά τις γιορτές και τα τραπέζια
Σίγουρα έχεις δει κάτι από αυτά να κυκλοφορεί!
Ωστόσο, όσο κι αν η αποτοξίνωση μοιάζει πια σαν κάτι αυτονόητο και κατεστημένο για την καλή υγεία και την υγιεινή διατροφή, η αλήθεια δεν θα μπορούσε να είναι πιο μακριά!
Στην πραγματικότητα, η αποτοξίνωση όχι μόνο δεν υφίσταται, αλλά ίσα-ίσα σε κρατάει όλο και πιο μακριά από την πραγματικά ισορροπημένη διατροφή.
Ας δούμε ψύχραιμα και αναλυτικά τι στο καλό συμβαίνει 👇
Τα βασικά
Ας αρχίσουμε με τα βασικά.
Τι είναι οι τοξίνες;
Οι τοξίνες είναι δηλητήρια που παράγονται από ορισμένα βακτήρια, φυτά, ζώα (συμπεριλαμβανομένων των εντόμων) αλλά και τα ναρκωτικά και το αλκοόλ.
Τι είναι αποτοξίνωση;
Η αποτοξίνωση είναι η διαδικασία με την οποία το σώμα μας απομακρύνει αυτές τις ουσίες, με εξαιρετικά εξελιγμένους μηχανισμούς που αφορούν το ήπαρ, τα νεφρά, το γαστρεντερικό σύστημα, το δέρμα και τους πνεύμονες – ανάλογα με τη χημική ουσία.
Τι συμβαίνει αν το σώμα δεν μπορεί να αποτοξινωθεί από μόνο του;
Αν το σώμα δεν μπορεί να αποτοξινωθεί από μόνο του (π.χ. λόγω νόσου ή πολύ μεγάλης δόσης της τοξίνης), τότε ο ασθενής μεταφέρεται στο νοσοκομείο. Εκεί, για να επιτευχθεί η αποτοξίνωση, εκμεταλλευόμαστε με διάφορους τρόπους τους μηχανισμούς του σώματος για την απέκκριση χημικών ουσιών και των παραγώγων τους στα ούρα, τα κόπρανα, τον ιδρώτα κ.α.
Τι είναι οι δίαιτες αποτοξίνωσης;
Στις εμπορικές δίαιτες αποτοξίνωσης, ο όρος «τοξίνη» αποτελεί μια πολύ πιο ασαφή έννοια, όπως ρύπους, συνθετικά χημικά, βαρέα μέταλλα, επεξεργασμένα φαγητά και άλλα πιθανώς επιβλαβή προϊόντα.
Αν παρατηρήσεις, μια δίαιτα detox σπάνια αναφέρει (ή και ποτέ) ποιες ακριβώς τοξίνες στοχεύει να αποβάλει από το σώμα. Συνεπώς, η επιστημονική διερεύνηση των ισχυρισμών τους να είναι δύσκολη.
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης περιλαμβάνουν:
- Διάφορα διατροφικά πλάνα
- Συμπληρώματα βιταμινών, μετάλλων ή βοτάνων
- Ροφήματα
- Καθαρτικά
… και πολλά ακόμα.
Μα τα λένε τόσο ωραία! Δεν έχουν επιστημονική βάση;
Οι έρευνες στις οποίες βασίζονται είναι χαμηλής ποιότητας και δεν μπορούν να ληφθούν στα σοβαρά από την επιστημονική κοινότητα [1]!
Προς το παρόν δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν τη χρήση διαιτών αποτοξίνωσης για τον γενικό πληθυσμό.
Σε ερευνητικό επίπεδο φαίνεται πώς ίσως ορισμένα θρεπτικά συστατικά έχουν ιδιότητες αποτοξίνωσης [2], όπως ο κόλιανδρος, το μηλικό οξύ (ενέσιμο), η Chlorella, το συμπλήρωμα σεληνίου, ΑΛΛΑ οι μελέτες έχουν γίνει σε ζώα, όχι στον άνθρωπο [3].
Το ότι κάτι ισχύει για ένα ποντίκι δεν σημαίνει ότι ισχύει απαραίτητα και για τον άνθρωπο!
Οι μελέτες αποτοξίνωσης με θρεπτικά συστατικά της τροφής σε ανθρώπους είναι λιγοστές. Εξάλλου, είναι δύσκολο να συσσωρευθούν τόσο μεγάλες ποσότητες στον οργανισμό ενός μέσου ανθρώπου. Για αυτό, όσες μελέτες έχουν γίνει, είναι σε εκείνους που ασχολούνται με βαρέα επαγγέλματα ή έχουν για κάποιο λόγο εκτεθεί σε μεγάλη δόση τοξινών – όχι στον μέσο άνθρωπο στον οποίο απευθύνονται οι εμπορικές δίαιτες αποτοξίνωσης!
🌟
Ας δούμε τώρα πώς οι δίαιτες αποτοξίνωσης όχι μόνο δεν σε βοηθάνε αλλά και ωθούν να κάνεις βήματα ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΙΣΩ όσον αφορά την ισορροπημένη σου διατροφή.
Μια γρήγορη υπενθύμιση πριν ξεκινήσουμε για το ότι οι 3 πυλώνες της ισορροπημένης διατροφής είναι:
⚡ Ενέργεια
💪 Θρέψη
😌 Απόλαυση
Ενέργεια
Οι περισσότερες δίαιτες αποτοξίνωσης προτείνουν μια αρκετά μεγάλη μείωση των θερμίδων (άρα της ενέργειας) που προσλαμβάνεις, προκειμένου να δεις άμεσα αποτελέσματα στο βάρος σου (συνήθως βέβαια αυτό που χάνεις είναι υγρά και όχι λίπος).
Σκέψου απλά το τελευταίο πρόγραμμα αποτοξίνωσης που είδες: πιθανότατα περιείχε ροφήματα, σούπες και πολλά λαχανικά. Γιατί; Επειδή αυτά είναι τρόφιμα που σε φουσκώνουν μα δεν σου δίνουν θερμίδες, λόγω του ότι αποτελούνται κυρίως από νερό (ίσως σου δώσουν μερικές τα ροφήματα και smoothies).
Αυτό συνεπάγεται να νιώθεις πως χόρτασες για λίγη ώρα, χωρίς να έχεις πάρει θερμίδες.
Ξαναλέω, για λίγη ώρα.
Το σώμα σου δεν είναι χαζό. Δεν μπορείς να το κοροϊδεύεις ότι τάχα το τάισες, ενώ έχεις φάει ένα νεροζούμι με μηδενική ενέργεια.
Σύντομα θα αρχίσει να σου ζητάει φαγητό. Τι συμβαίνει τότε;
- Τα βάζεις με τον εαυτό σου που πεινάει
- Νιώθεις ότι πεινάς όλη μέρα
- Κάνεις υπερφαγικά επεισόδια και γενικά ξεσπάς στο φαγητό
Με λίγα λόγια, ο πυλώνας της ενέργειας κλονίζεται. 😬
Παράλληλα, όταν το σώμα καταλαβαίνει ότι δεν προσλαμβάνει επαρκή ενέργεια, εμφανίζει:
- αίσθημα κόπωσης
- δυσκολία συγκέντρωσης
- σκαμπανεβάσματα στη διάθεση
- λιγούρες το βράδυ
- κακό ύπνο (να μην μπορείς να κοιμηθείς ή να ξυπνάς τη νύχτα)
- δυσκοιλιότητα
- τριχόπτωση
- αδύναμα νύχια
- ασταθή περίοδο
- θαμπό δέρμα
- κακή υγεία δοντιών
Αν σκοπεύεις να αδυνατίσεις, απευθύνσου σε έναν επαγγελματία Διαιτολόγο – Διατροφολόγο που θα σε βοηθήσει χωρίς να βάλεις σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική σου υγεία!
Θρέψη
Δεδομένου ότι κάποιες δίαιτες αποτοξίνωσης αποκλείουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων ή προωθούν την πλήρη αποχή από το φαγητό για ένα χρονικό διάστημα, είναι πιθανό κάποιος που τις ακολουθεί να εμφανίσει διατροφικές ελλείψεις.
Ώρα να κλονιστεί ο πυλώνας της θρέψης. 😬
Όταν κόβεις τρόφιμα από την καθημερινή σου διατροφή, χάνεις την ευκαιρία να δώσεις στο σώμα σου θρεπτικά συστατικά!
Αυτά τα συστατικά μπορεί να είναι μακροθρεπτικά ή μικροθρεπτικά, όλα απαραίτητα για να λειτουργεί φυσιολογικά ο οργανισμός σου, να έχεις καλή διάθεση και συνολική υγεία – τώρα αλλά και στο μέλλον.
Παράλληλα, κάποιες δίαιτες αποτοξίνωσης προτείνουν την κατανάλωση συμπληρωμάτων, βοτάνων και άλλων ουσιών, που έχουν άγνωστες συνέπειες στην υγεία μας, ειδικά σε μεγάλες δόσεις.
Απόλαυση
Ο τρίτος και εξίσου σημαντικός πυλώνας της ισορροπημένης διατροφής είναι η απόλαυση.
Και σε ρωτώ:
Πόσο απολαυστική μπορεί να είναι μια διατροφή στην οποία έχεις κόψει διάφορα βασικά και αγαπημένα τρόφιμα;
Καθόλου.
Το να απολαμβάνεις το φαγητό σου σημαίνει:
🌿 Να ανυπομονείς για το επόμενο γεύμα, όχι να λες «πωω.. ποιος τρώει πάλι …» ή «μεεχχχ το ψιλοσιχαίνομαι, αλλά πρέπει να το φάω/ πιώ»
🌿 Να ακούς τα γούστα και την όρεξή σου ώστε να επιλέξεις τι θα φας, αντί να μπαίνεις σε καλούπια για το τι επιτρέπεται σε αυτό το detox και τι όχι.
🌿 Να αναβαθμίζεις τα πιάτα σου με νέες συνταγές, συνδυασμούς, τρόπους μαγειρέματος, μυρωδικά, μπαχαρικά και σάλτσες, όχι μόνο σούπες, νερόβραστα και ροφήματα με σκόνες από τις οποίες κάποιοι βγάζουν λεφτά εις βάρος σου
Άλλωστε, όπως είπαμε πιο πάνω, δεν υπάρχει επιστημονική βάση στην όλη διαδικασία της αποτοξίνωσης, άρα τσάμπα ταλαιπωριέσαι και τσάμπα χάνεις την απόλαυση από το φαγητό σου.
Πώς καταστρέφεις τη σχέση σου με το σώμα σου και με το φαγητό
Ώρα για μερική σκληρή αγάπη. ❤
Το σώμα σου είναι ΠΟΛΥ πιο έξυπνο από ό,τι νομίζεις.
Έχει επιζήσει για δεκάδες χιλιάδες χρόνια και διαθέτει μηχανισμούς τόσο εξελιγμένους που πραγματικά μας αφήνουν άφωνους (πολλούς δεν τους ξέρουμε καν ακόμα!).
Ο οργανισμός σου, λοιπόν, δεν θα περίμενε το κάθε ρόφημα με λεμόνι και τζίντζερ για να χωνέψει καλύτερα. Μπορεί να το κάνει και μόνο του. Άνετα. Εμπιστεύσου το.
Και ναι, ζούμε σε ένα περιβάλλον με πολλούς ρύπους στην ατμόσφαιρα, ακόμα και στο φαγητό μας. Κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό. Ωστόσο, όσο δεν έχουμε επιστημονικά δεδομένα για να μπορέσουμε να τους διαχειριστούμε με τη διατροφή, δεν έχει καμία αξία να ακολουθήσεις μεθόδους που κάποιος κατέβασε από το μυαλό του για να βγάλει χρήματα.
Το φαγητό είναι ενέργεια, θρέψη, απόλαυση, χαρά, κοινωνικοποίηση.
Δεν είναι μέθοδος βασανισμού. 💁♀️
Όσο σκέφτεσαι ότι πρέπει να τα θυσιάσεις όλα αυτά μπροστά στο να χάσεις μερικά υγρά σε λίγες μέρες και να δεις μια πολύ πρόσκαιρη αλλαγή στη ζυγαριά, η σχέση σου με το φαγητό μόνο θα χειροτερεύει.
Αν παρατηρήσεις, όταν κάποιος πουλάει μια τέτοια δίαιτα προωθεί το πώς να ξεγελάσεις το σώμα σου και τη γρήγορη λύση που θα λύσει όλα σου τα προβλήματα.
Όμως αυτό ΔΕΝ είναι ισορροπία. Αυτό σε απομακρύνει ακόμα πιο μακριά από μια καλή σχέση με το σώμα σου και με το φαγητό.
Όταν έχεις μια πραγματικά καλή σχέση με το φαγητό:
🌟 δεν στερείσαι
🌟 ορίζεις με αυτοπεποίθηση το πόσο θα φας
🌟 δεν φοβάσαι ότι θα ξεφύγεις
🌟 γνωρίζεις πώς να φτιάχνεις *πραγματικά* ισορροπημένα πιάτα
🌟 δεν έχεις τύψεις αν ξέφυγες
🌟 ανυπομονείς για το επόμενο γεύμα
🌟 ειλικρινά γουστάρεις ό,τι τρως
🌟 κάνεις ενσυνείδητες αποφάσεις – όχι παρορμήσεις της στιγμής
Βλέπεις τη διαφορά;
Στη μια περίπτωση εκδικείσαι το σώμα σου και το ωθείς στα άκρα (χωρίς λόγο), ενώ στην άλλη το φροντίζεις και του προσφέρεις όλα όσα χρειάζεται ώστε να είσαι υγιής σωματικά και ψυχικά.
Στο κάτω – κάτω, το βάρος σου δεν δείχνει πόσο ισορροπημένα τρως!
Ένα υστερόγραφο
Για να καταλάβεις τον λόγο για τον οποίο κοπανιέμαι για το ότι η αποτοξίνωση αυτή τη στιγμή δεν υφίσταται και τη σοβαρότητα της κατάστασης, αρκεί να δεις τι λέει ο νόμος για αυτήν.
Πιο συγκεκριμένα, η EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων) δεν αναγνωρίζει καν τις έννοιες “εξάλειψη”, “καθαρισμός” και “εξαγνισμός” (elimination, cleansing, purification), καθώς δεν ορίζονται επαρκώς.
Ταυτόχρονα, δεν εγκρίνει τους ισχυρισμούς για την «πλήρη αποφυγή και αποτοξίνωση» και την αντίστοιχη προώθηση τροφίμων για να απομακρύνουν βαρέα μέταλλα από το σώμα ή να διατηρήσουν τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου [4].
Συμπέρασμα
Προς το παρόν δεν υπάρχουν δεδομένα σύμφωνα με τα οποία ένα τρόφιμο ή μια δίαιτα μπορεί να απομακρύνει τοξικές χημικές ουσίες από το ανθρώπινο σώμα, επομένως θα ήταν σοφό να μείνεις μακριά από προϊόντα και πωλητές που προσπαθούν να σε πείσουν για το αντίθετο.
Ταυτόχρονα, η αποτοξίνωση μπορεί να σε απομακρύνει από την ισορροπημένη διατροφή αλλά και να καταστρέψει τη σχέση σου με το σώμα σου αλλά και με το φαγητό.
Χρειάζεσαι βοήθεια με τη διατροφή σου, πάτα εδώ και πες μου πώς μπορώ να σε βοηθήσω!
Βιβλιογραφία
[1] E. Ernst, “Alternative detox,” Br. Med. Bull., vol. 101, no. 1, pp. 33–38, Mar. 2012, doi: 10.1093/bmb/lds002.[2] A. V. Klein and H. Kiat, “Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence,” J. Hum. Nutr. Diet., vol. 28, no. 6, pp. 675–686, Dec. 2015, doi: 10.1111/jhn.12286.[3] EFSA, “Safety of aluminium from dietary intake – Scientific Opinion of the Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Food Contact Materials (AFC),” EFSA J., vol. 6, no. 7, Jul. 2008, doi: 10.2903/j.efsa.2008.754.[4] EFSA, “Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to various food(s)/food constituent(s) claiming biotransformation of xenobiotic substances (ID 1378, 2388, 2401, 3900, 3942, 4039, 4510, 4513, 4544, 4628, 4639), ‘elimination’, ‘cleansing,’” EFSA J., vol. 8, no. 10, 2010, doi: 10.2903/j.efsa.2010.1733.
Προσθέστε σχόλιο